‘Geen kind, geen kind komt alleen ter aarde,
Brengt met de eerste adem mensen mee
Echo's die weerkaatsen in elke nieuwe generatie
Oud verlies, rolt als een golfslag door ons heen
Er zijn altijd lege stoelen, onbesproken namen
Met hoeveel we ook zijn, we zijn nooit volledig samen
Ik ken je niet, ik ben je honderd keer verloren
Er is een vorm van dood die steeds weer wordt geboren’
-Lege Stoelen, Wende
‘Er herhaalt zich iets in mij’, is de zin die mij zoveel helderheid geeft, dat het bijna pijn doet. De eerste keer dat ik voelde dat dit waar was, was ik zelf nog een jonkie. Ik voelde de kracht van de vrouwen die mij voorgingen. Mijn moeder had het niet makkelijk in haar leven. Altijd heb ik geworsteld met mijn taak daarin.
Een taak die ik soms nam, soms te nemen had omdat het niet anders kon (in de middelen die er toen waren) en die ik soms stevig kon weigeren. Maar ook al was het een taak, ik voelde ook zo’n sterke weerstand tegen het herhalende element. Iets wat groter leek dan het leed van mijn moeder. Toen niet wetende was het was, anders dan een knagend vraagteken.
Nu vele jaren later, weet ik dat de wereld van de levenden soms werd ingeruild voor die van de doden. Er is zoveel pijnlijk verlies geweest in de lijn van onze vrouwen. De scheidslijn tussen leven en dood was flinterdun. Niet kunnen verdragen, niet kunnen aanschouwen, niet kunnen ‘nemen’. De dood niet willen accepteren.
‘Ik kom je graag bezoeken, want daar ben jij! En daar waar jij bent, daar ben ik. Ik ga je achterna, ik blijf je bij en kan niet leven, zonder jou’.
Onze vrouwen hebben niet geleerd te leven mét verlies, dus waren vaak verstopt achter de sluiers van de schemerwereld. Nèt niet helemaal hier, net niet in verbinding met de levende wereld. Want doorleven, betekent ook de doden bij de doden laten. Het betekent ook leven mét de pijn van het verlies.
In de vele familieopstellingen die ik deed kwam steeds meer ondraaglijk verlies aan het licht, wat niet is aangekeken. Verlies wat ik nu wel aan kijk. Omdat ik nu snap dat in dit aankijken, ik mag en kan leven. Het stagneren van het leven mag stoppen bij mij!
Niet de dood, waar zovelen voor mij tegen gevochten hebben. Want de dood is onvermijdelijk en altijd in verbinding met het leven. Dus als ik mij écht verbind met het leven, dan golft soms het verdriet door mij heen… van generaties van niet genomen rouw.
En deze tranen spoelen schoon.
Wil jij ook eens ontdekken wat generaties voor jou, jou te vertellen hebben? Wat toen niet mocht of kon en wat nu nog een rol speelt in jouw leven? Je bent welkom om een familieopstelling bij te wonen. Dit kan met een concrete eigen vraag, maar ook als representant zal je merken dat jouw thema's prachtig aan bod komen.
Kijk voor meer informatie én het kopen van tickets op de site.
Reactie plaatsen
Reacties