De psychologie van psychosociale therapie....

Psychosociale therapie omvat een gevarieerd aanbod van benaderingen om mensen naar hun problemen, ervaringen en belevingen te laten kijken op een manier waarmee zij hun houding en perspectieven naar het leven toe kunnen verruimen. 

De achtergrond van psychosociale therapie ligt in het begrijpen van menselijk gedrag en hoe dit beïnvloed wordt door persoonlijke ervaringen en de omgeving en is ontstaan vanuit de psychologie en sociale wetenschappen.

Psychosociale therapie  richt zich daarom niet alleen op het individu, maar ook op de sociale context waarin we leven. Ze is in de meer complete aanpak dus holistisch, veelzijdig en mensgericht.

Technieken die gebruikt worden  bestaan uit gesprekstherapie, gedragstherapie en cognitieve therapie.

Gesprekstherapie houdt in dat de je met de therapeut praat over persoonlijke ervaringen en gevoelens. Dit kan helpen om inzicht te krijgen in problemen en om te werken aan het oplossen ervan.

Gedragstherapie richt zich op het veranderen van het gedrag, dat het dagelijks functioneren belemmert. Dit kan bijvoorbeeld zijn door het aanleren van nieuwe vaardigheden of het afleren van negatief gedrag.

Bij cognitieve therapie wordt er gekeken naar hoe de cliënt denkt en hoe dit gedrag en emoties beïnvloedt. Door denkpatronen te veranderen, kan je leren om anders om te gaan met problemen.

Door dit vervolgens te verbinden met je lichaam, je gevoel en je emoties kan je helpen om blokkades en patronen te doorbreken en hier alternatieven voor jezelf in ontwikkelen.

Wat maakt het verschil met andere zorg? 

Psychosociale therapie is dus holistisch, veelzijdig en mensgericht.

Om in de brede zin te kijken naar ons mensen is het van belang niet alleen maar aan de slag te gaan met ons denken, ons hoofd. Ons denken is wel degelijk relevant, maar veel stromingen in de reguliere zorg gaan hier mijn inziens te eenzijdig mee om. 

Naast het denken zijn we ook voelende wezens die op basis van allerlei overwegingen vervolgens tot actie komen, tot doen.  Ook onze meer lichamelijke autonome reacties spelen een rol in het handteren van situaties. Bij stress gebeurt er van alles in je zenuwstelsel, wat ongemak teweeg kan brengen. 

Het mooie van psychosociale therapie is dat er voldoende aandacht mag en kan zijn voor denken, voelen én doen; je hoofd, je lichaam en je zingeving. 

Het maakt de aanpak meer compleet. 

Ook zijn er minder protocollen en vooraf bepaalde maatstaven. Waar een basispsycholoog maar maximaal 8 gesprekken mag voeren en veel vraagstukken uitgesloten zijn of een doorverwijzing nodig hebben, is er bij de psychosociaal therapeut meer ruimte voor maatwerk. 

In dit maatwerk staat voor mij ook het contact en het contract centraal.

Wij bepalen sámen wat we gaan doen.

Jij met jouw vraag, ik met mijn ervaring, kennis en technieken. Dit maakt mij niet de bepalende factor in een traject. Hoe we samenwerken gaat in gelijkheid en medezeggenschap met de mensen waarmee ik werk. Dit maakt dat je eigen regie behoudt én zelf bepaalt wat voor jou werkt en wat niet. 

Dit houd in dat we als gelijkwaardige mensen tegenover elkaar zitten en ook weer uit elkaar gaan. 

Soms is er wel een doorverwijzing nodig, omdat we samen merken dat er meer van iets nodig is dan ik kan bieden. Dit gebeurt vaak op een natuurlijke wijze en ik verwijs dan ook graag door naar goede collega's. 

En het verschil met psychologen?

Een psycholoog die BIG geregistreerd is heeft minimaal een vierjarige WO-opleiding (en mogelijke specialisaties) gevolgd en kan een DSM-diagnose stellen. De DSM-5  is een classificatiesysteem waarin internationale afspraken zijn gemaakt over welke criteria van toepassing zijn op een bepaalde psychische stoornis op basis van wetenschappelijk onderzoek. 

Een psychosociaal therapeut  heeft een HBO opleiding in de sociale sector gedaan van minimaal 4 jaar en daar bovenop een specialisatie  HBO+ opleiding.

Als psychosociaal therapeut ga je vooral onderzoeken wat de belemmerende gedragspatronen en diepere blokkades zijn. In de therapie staat de hulpvrager met zijn hulpvraag centraal. Het omvat een gevarieerd aanbod van benaderingen/therapieën die kunnen worden ingezet, al naar gelang de specialisaties van de therapeut en de vraag die voorligt.

Het probleemoplossend en zelfhelend vermogen van de mensen wordt geactiveerd. Hierdoor zal de veerkracht en kwaliteit van het leven weer toenemen. 

Een groot verschil tussen psycholoog en psychosociale therapie zit hem ook in de verwijzing en vergoeding. De psychologische begeleiding valt onder de basis verzekering. Je hebt hiervoor een verwijzing van de huisarts nodig. Psychosociale therapie valt onder de aanvullende verzekering en de hoogte van de vergoeding is verschillend per zorgverzekeraar. Je hebt voor mijn behandeling geen verwijzing van je huisarts nodig. 

Waar zit ik nu echt goed?

Het is allereerst altijd goed om ergens zelf te proeven of je op je plek bent. Voel je je ergens prettig en kan je al je vragen stellen?

Vragen die je kunt stellen zijn:

• Wat kan je mij bieden? 
• Welke opties zijn er? 
• Wat mag ik van jou verwachten? 
• Welke specialisaties heb je?
• Hoe gaan we te werk? 
• Met wat kan ik hier niet terecht? 

Dit kan bij de grotere psychologenpraktijken lastig zijn,  omdat je op een wachtlijst terecht komt. Helaas zijn het vaak de grotere of meer bekende praktijken waar de huisarts naar toe verwijst. Ook met je huisarts kan je verder kijken en vragen of hij/zij mee wil denken.

Praktijken voor pyschosociale therapie zijn vaak eenmanspraktijken. Het kan zijn dat hier sneller ruimte is en de zorg net zo effectief is, zo niet meer effectief omdat er meer ruimte is voor maatwerk. 

Er is hoe dan ook meer aandacht voor de basis van de therapie: een goed en gelijkwaardig contact. Als er geen fijne samenwerking tot stand kan komen, dan is er ook geen basis voor vertrouwen in elkaar. 

Kijk vervolgens eens op de site van een therapeut: wat biedt iemand en wat spreekt je aan? Is er een mogelijkheid om even kort af te stemmen om samen te spreken over de mogelijkheden van behandeling? Is er tijd voor een goede eerste kennismaking en/of intake?

 Voor zwaardere problematieken als ernstige gedrags- of persoonlijkheidsstoornissen, ben je beter op je plek bij een gespecialiseerde psycholoog, psychotherapeut en/of psychiater. Een psychosociaal therapeut kan je zeker ook helpen met een goede doorverwijzing mocht je in een traject toch merken dat je ergens anders beter op je plek bent.

Verschillende behandelingen kunnen heel goed elkaar aanvullen en naast elkaar werken, mits hier goede afstemming over is met jou en eventuele andere behandelaren. Een psychosociaal therapeut ondersteunt jou dan bijvoorbeeld in het omgaan met een eventuele stoornis, niet met het behandelen van een stoornis. Dit kan wel een groot verschil maken in het dagelijks leven.

Ook hier is het steeds belangrijk om met elkaar te blijven onderzoeken waar welke behoefte ligt en samen te zoeken naar de beste werkvorm.

Kwaliteit